Czym jest jednostka natężenia światła? Co to są lumeny i luxy?

Zarówno naturalne, jak i sztuczne światło odgrywa w życiu człowieka bardzo ważną rolę. Ludzkie oko jest wrażliwe na dość szeroki zakres oświetlenia, ale jego niski poziom natężenia może przyczyniać się do uczucia zmęczenia, wywoływać bóle oczu i głowy, a także utratę zdolności do dostrzegania szczegółów. Natężenie światła jest terminem używanym do opisania, jak bardzo jest coś jasne, a lux jest z kolei jednostką SI dla natężenia oświetlenia. Czym jest luks i lumen? Co oznacza jednostka natężenia oświetlenia?

Przeczytaj także:

Czym jest natężenie światła?

Natężenie światła jest gęstością strumienia padającego na daną powierzchnię. Najprościej rzecz ujmując, jest to gęstość promieni światła emitowanych przez jego źródło. Wzrost natężenia sprawia, że widziany obraz staje się bardziej wyraźny i ostrzejszy. Dobór oświetlenia o odpowiednim natężeniu jest niezwykle istotny w aspekcie wzroku, ponieważ zbyt mała jego wartość lub zbyt duża nie tylko szkodzi oczom, ale może także powodować zmęczenie i bóle głowy.

Co opisuje jednostka natężenia światła?

Pojęcia lux i lumen to jednostki natężenia światła, których używa się do opisywania jasności żarówek LED. Terminów tych często używa się naprzemiennie. To z kolei powoduje niejednoznaczność dotyczącą jakości oświetlenia i jego zastosowania. Ponadto dokonanie dokładnego porównania jest bardzo trudne. Luksy, jak również lumeny to jednostki do pomiaru natężenia światła. Pierwsze z nich opisują ilość światła padającego na daną powierzchnię, natomiast lumeny określają ilość światła uwalnianego przez jego źródło.

Co to jest lux?

Jednostką natężenia światła w układzie SI jest lux. Nazwa tej jednostki pochodzi z języka łacińskiego, gdzie oznacza światło. Lux jest jednostką miary, którą używa się do opisania liczby lumenów padających na metr kwadratowy. W praktyce oznacza to, że luxy zawsze uwzględniają obszar, na którym rozprzestrzenia się strumień świetlny, a nie jego intensywność. Dlatego też mając źródło światła o mocy 800 lumenów i jeśli wszystkie lumeny rozłożą się na jednym metrze kwadratowym, uzyska się natężenie oświetlenia o wartości 800 luxów. Z kolei na dwóch metrach kwadratowych będzie to już 400 luxów, a na czterech metrach 200 luxów. Co istotne, wartość lumenów nie ulegnie zmianie.

Co to jest lumen?

Lumeny to jednostka miary strumienia świetlnego, czyli całkowitej mocy światła, jaką emituje dane źródło, które przechodzi przez określoną powierzchnię. Im więcej lumenów, tym więcej światła dostarczy np. żarówka LED. Tę jednostkę wykorzystuje się przede wszystkim do obliczenia skuteczności świetlnej, czyli wydajności światła.

Gdzie w oświetleniu można znaleźć luxy?

Każde źródło światła może zostać opisane za pomocą natężenia. Dlatego też luxy mają takie przedmioty jak oświetlenie LED, żarówki dekoracyjne, halogeny samochodowe, a nawet światło emitowane przez księżyc. Określenie liczby luxów z danego źródła światła jest niezwykle istotne w aspekcie bezpieczeństwa, ergonomii pracy, czy też ogólnego funkcjonowania. Według naukowców sztuczne oświetlenie spełnia wizualne potrzeby człowieka, ale nie wystarczy do spełnienia potrzeb biologicznych. Intensywność światła i czas, jaki człowiek spędza w pomieszczeniach sprawia, że ludzki organizm źle odczytuje sygnały biologiczne wysyłane dzięki natężeniu oświetlenia. Wcześniej cykl dobowy wyznaczany był przez rytm życia, a natężenie światła dziennego oraz luxy w nocy determinowały czas pracy i odpoczynku. Dlatego też niezwykle istotne jest zagwarantowanie optymalnego poziomu lx w oświetleniu konkretnych pomieszczeń w domach. Tam, gdzie spędza się najwięcej czasu za dnia powinno ich być znacznie więcej niż w sypialni, która służy do wyciszenia i odpoczynku.

Jakie jest optymalne natężenie światła w poszczególnych pomieszczeniach w domu?

Wykańczając i aranżując wnętrza w swoim domu należy zawsze mieć na uwadze to, jak ważną rolę odgrywa światło. Z jednej strony może stanowić element dekoracyjny, a z drugiej wpływać na zdrowie i samopoczucie. Jaki więc powinien być poziom natężenia oświetlenia w poszczególnych pomieszczeniach? W zależności od pomieszczenia:

kuchnia - 300 - 500,
korytarz - 100,
salon - 100 - 250,
sypialnia - 150,
jadalnia - 100 - 215,
blat roboczy w kuchni - 500 - 1000,
miejsce do czytania - 500 - 1000,
łazienka - 300 - 600,
piwnica - 150 - 500

Czym jest jednostka natężenia oświetlenia? Podsumowanie

Należy jednak pamiętać, że światło jest odbierane w różny sposób przez różne osoby. Dlatego też wartości przedstawione w poprzednim akapicie są bardzo elastyczne. Ponadto na poziom natężenia światła wpływ ma wiele czynników. Nie tylko zastosowane oświetlenie, ale również światło, które wpada do pomieszczeń z zewnątrz. Jeśli po przeczytaniu kilku stron książki albo pracy zaczynają boleć oczy, należy sprawdzić poziom natężenia oświetlenia w domu i ewentualnie go skorygować.