Światło rozproszone - gdzie je stosować?

Lampy domowe mogą rozprowadzać światło na dwa sposoby – w formie skupionej i rozproszonej. Bardzo często ich użytkownicy wychodzą z błędnego założenia, że w danym pomieszczeniu należy wybrać tylko jeden rodzaj oświetlenia. Prawda jest jednak nieco inna. Obie te formy światła odgrywają kluczowe role w kreowaniu komfortowej i funkcjonalnej przestrzeni mieszkalnej. Co jednak istotne, oprawy, które skupiają światło pełnią inną funkcję niż, te, które je rozpraszają. Warto więc wiedzieć, że wybór idealnego oświetlenia nie kończy się na decyzji, gdzie umieścić lampę. To cała sztuka planowania, która zmusza użytkowników do głębszej refleksji nad tym, jakie światło – rozproszone czy skupione – najlepiej służy konkretnemu pomieszczeniu.

Przeczytaj także:

Na jakie parametry światła należy zwracać uwagę?

Podczas zakupu lampy na opakowaniu można znaleźć różnego rodzaju oznaczenia. Niektóre z nich są łatwe do rozszyfrowania, podczas gdy inne wymagają pewnej wiedzy technicznej. Gdy lampa jest wyposażona w dołączoną żarówkę lub jest oparta na technologii LED, na opakowaniu produktu pojawiają się dodatkowe oznaczenia dotyczące emitowanego światła.

Do kluczowych parametrów należą natężenie światła w luksach, barwa światła określana jako temperatura barwowa w Kelwinach, kąt rozprowadzania światła, strumień świetlny w lumenach, rodzaj gwintu oraz stopień ochrony IP, który wskazuje na wodoodporność lampy. Choć na pierwszy rzut oka nie ma informacji bezpośrednio o tym, czy generowane światło będzie skupione, czy rozproszone, znajomość powyższych parametrów pozwala na dokonanie takiej oceny po zamontowaniu oprawy.

Światło skupione i światło rozproszone - kąt rozprowadzania światła

Kąt rozprowadzania światła to kluczowy element, który pozwala ocenić sposób, w jaki światło jest rozprowadzane przez oprawę czy żarówkę. Światło rozproszone oświetla szeroką powierzchnię, podczas gdy światło skupione koncentruje się na ograniczonym obszarze. Można przyjąć, że światło staje się bardziej rozproszone wraz ze wzrostem kąta rozprowadzania światła. Niemniej jednak warto podkreślić, że żarówki z kątem rozprowadzania 360° mogą służyć również do oświetlenia punktowego.

Kształt żarówki i klosza także wpływa na rozproszenie światła. Klasyczne kształty bańki lub kuli LED emitują światło w sposób rozproszony. Większość lamp używanych jako oświetlenie ogólne, takich jak lampy wiszące, żyrandole czy lampy sufitowe, rozpraszają światło. Natomiast większość reflektorów oraz lamp o podłużnych kloszach, które są otwarte tylko z jednej strony, dają światło bardziej skupione.

Chociaż natężenie i strumień świetlny są parametrami związanymi z koncentracją światła, to większa liczba luksów wskazuje na większe skupienie światła w wybranym obszarze. Niemniej jednak sam strumień świetlny czy też natężenie światła z żarówki nie dostarczają pełnej informacji o charakterze rozprowadzania światła.

Gdzie sprawdzi się oświetlenie ze światłem rozproszonym?

Rozproszone światło w domu jest idealne jako główne oświetlenie różnych przestrzeni. Doskonale oświetla każdy zakątek, eliminując niechciane cienie i ciemniejsze obszary we wnętrzu. Lampy emitujące światło w ten sposób są szczególnie korzystne w mniejszych pomieszczeniach, które dzięki nim mogą zostać optycznie powiększone, a na dodatek pozwolą zakryć niewielkie defekty, jak np. nierówności ścian. Wprowadzenie rozproszonego światła jako dominującego źródła oświetlenia w każdym pomieszczeniu przyczynia się do stworzenia przestrzeni sprzyjającej relaksowi i odpoczynkowi.

W jaki sposób stworzyć oświetlenie rozproszone?

Chociaż rzadko zdarza się, że konieczne jest rozproszenie światła sztucznego w codziennym użyciu, ponieważ wiele dostępnych opraw już je emituje, to np. dla fotografów jest to istotne. Dla nich odpowiednie oświetlenie, zwłaszcza w bardzo słoneczne dni, jest kluczowe. Nadmiernie skupione światło może podkreślać niechciane detale lub przeszkadzać w tworzeniu różnych ujęć. Chociaż pewne niedoskonałości da się poprawić podczas obróbki zdjęć, to w praktyce fotograficznej i filmowej często korzysta się z płaszczyzn rozpraszających czy softboxów.

Pomagają one rozpraszać światło, redukując tym samym powstałe wcześniej kontrasty. Regulacja rozproszenia odbywa się poprzez zmianę odległości płaszczyzny od źródła światła lub dostosowanie wielkości powierzchni rozpraszającej. Stosowany materiał rozpraszający jest ustawiany pod odpowiednim kątem do fotografowanego obiektu, aby zminimalizować kontrasty i unikać odbicia światła do obiektywu.

Dla tych, którzy w swoich domach mają lampy z przezroczystymi szklanymi kloszami i uważają, że emitują one zbyt ostre światło, istnieje prosty sposób na jego rozproszenie. Wystarczy wymienić klosz na półprzezroczysty lub mleczny, co pozwoli na delikatne rozproszenie światła. Dzięki temu można na dodatek uzyskać efekt przytulnego pomieszczenia, w którym nie są nadmiernie wyeksponowane konkretne strefy.

Czy ze światła rozproszonego można zrobić światło skupione?

Im natężenie światła jest mniejsze i im bardziej jest ono rozproszone, tym różnego przedmioty w zasięgu jego działania stają się mniej wyraźne, a ich kontury się zacierają. Taki rodzaj światła może przeszkadzać między innymi w czytaniu, czy nauce, dlatego lepszy rozwiązaniem jest zastosowanie światła skupionego. Ciekawostką jest natomiast to, że spora grupa ludzi potrafi samodzielnie, odruchowo tworzyć światło skupione. Jak to możliwe?

Wystarczy wyobrazić sobie, że ma się lampkę, której wysokość jest regulowana. Podczas czytania książki niektóre osoby mają wrażenie, że litery się rozmywają i pojawia się zmęczenie, znużenie oraz ból głowy. Co w takiej sytuacji się dzieje? Wiele osób decyduje się na obniżenie wysokości lampy, co sprawia, że największa ilość światła pada na mniejszy obszar i w ten sposób światło staje się bardziej skupione.

Aby uzyskać bardziej skupione światło, warto rozważyć wymianę żarówki na model o mniejszym kącie świecenia. Dla uzyskania skupionego efektu oświetlenia, okrągłe, tradycyjne żarówki nie są dobrym rozwiązaniem. Zamiast nich, najlepiej wybrać żarówki o kącie świecenia poniżej 150°. Alternatywnie, bez konieczności wymiany żarówki, można także zastosować klosz o węższym kształcie i większym stopniu osłonięciu.

Połączenie źródła światła rozproszonego i skupionego jako optymalne rozwiązanie

Połączenie światła rozproszonego ze skupionym daje możliwość kreowania harmonijnych kompozycji świetlnych. Dzięki takiej kombinacji oświetlenia można jednocześnie stworzyć przytulną atmosferę w domu i w pełni wykorzystać możliwości danego pomieszczenia. Połączenie różnych źródeł światła umożliwia także dostosowanie nastroju w pomieszczeniu do aktualnych potrzeb, tworząc jaśniejsze otoczenie do różnych aktywności lub przeciwnie, bardziej stonowane i sprzyjające relaksowi. W ofercie naszego sklepu znajdziesz szeroką game produktów, które pozwolą Ci stworzyć spójną aranżację z wykorzystaniem obu rodzajów światła. Zapraszamy do zapoznania się z naszym asortymentem.